Etykiety

czwartek, 9 października 2014

Samoloty Douglas - Rys historyczny

Z okazji faktu, że właśnie co wyłowiono w naszym Morzu Bałtyckim samolot Douglas A-20 Havoc postanowiłem przybliżyć historię tego typu samolotów. Muszę przyznać, że kiedy początkowo chciałem opisać tylko samolot Havoc okazało się, że cała rodzina Douglasów jest tak szeroka, że nie sposób opisać tylko jednej maszyny. Dlatego po kolei.

A-20 Havoc


Firma Douglas w latach 30 specjalizowała się w produkcji samolotów pasażerskich. Ich DC-1, dolnopłat, napędzany dwoma silnikami o mocy 690 KM był przeznaczony do przewozu 12 ludzi, a jego prędkość maksymalna wynosiła 338 km/h. Był odpowiedzią na zapotrzebowanie tego typu samolotów wystosowane przez towarzystwo lotnicze Transcontinental and Western Air (TWA).
Jego nowoczesność i ergonomia pozwoliła na skonstruowanie lepszych wersji ( DC-2, DC-3) i umożliwiła firmie konkurować z najlepszymi modelami na ówczesnym rynku przewozów pasażerskich, jakimi byli Fokker F.VII, czy Ford Trimotor, które produkowano w latach 20. 

DC-1, pierwszy samolot Douglasa

W Czasie wojny zarekwirowano wszystkie znajdujące się w produkcji samoloty DC-3 i przebudowano je na wersje oznaczone C-41, C-42, C-48, C-50, 51 oraz 52. Jednak pierwszą wersją zbudowaną specjalnie dla wojska był popularny C-47 Skytrain, który napędzany był silnikami o mocy 1200 KM, a jego ładunek mógł wynosić nawet 4540 kg. wyprodukowano go w różnych wersjach od A do J, posiadał pięcioosobową załogę i mógł transportować 28 żołnierzy ( Wersja A, którą wytworzono w największej ilości), najczęściej spadochroniarzy.

 
 C-47 Skytrain

Samoloty te latały w armii USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii i Kanady. Starsze wersje DC-3, o których pisałem wcześniej produkowane były na licencji w ZSRR oraz Japonii. Po wojnie 17 tego typu samolotów przekazano Wojsku Polskiemu  z amerykańskiego demobilu. Po polskim niebie latały do początku lat 60.

C-47 Skytrain

Kiedy i jak powstał wyłowiony przez Polaków A-20, oznaczany też jako DB-7 ? Firma Douglas w roku 1937 zaproponowała budowę bombowca o konstrukcji górnopłatu napędzanego dwoma silnikami o mocy 450 KM. Miał on osiągać prędkość 400 km/h i przenosić bomby o wadze 450 kg. Miał być również uzbrojony w karabiny maszynowe kal. 7,7 mm. W toku konstrukcyjnym unowocześniono maszynę nadając jej oznaczenie DB-7B. Zwiększono udźwig bomb do 900 kg oraz zwiększono liczbę karabinów maszynowych oraz ich kaliber ( 12,7mm).
A-20 Havoc

Konkurentami dla tego samolotu były  North American NA-40, Stearman X-100 i oraz klejony przeze mnie Martin 167F.

 Stearman

Prototyp DB-7B został oblatany 26.10.1938r. Jednak nie zdobył uznania w USA. Spodobał się za to komisji francuskiej która do wybuchu wojny zamówiła 270 samolotów tego typu. Francuscy konstruktorzy jednak zamówili zmodyfikowane bombowce z mocniejszymi silnikami oraz osprzętem i uzbrojeniem produkowanym we Francji. Maszyny przyjęły nazwę DB-7 (Douglas Bomber Model 7). Niestety jak wiemy z lekcji historii Francja zajęta w latach 40 nie mogła wykorzystać Douglasów, dlatego Brytyjczycy przejęli zamówienie na własne potrzeby modyfikując DB-7, umożliwiając mu loty nocne. Ponownie zmieniono również jego nazwę odpowiednio Boston-> Ranger-> Havoc Mk.I z kolei mocniejsze wersje Mk.II używane były w roli nocnych myśliwców.

A-20 Havoc

Zamówione przez Francję w 1940 roku samoloty nie dotarły przed jej kapitulacją. Łącznie było ich 480 sztuk z czego 240 zbudowała firma Douglas, a 240 firma Boeing. Oba modele oznaczane były jako Boston Mk.III. Niestety maszyny nie dotarły również do Wielkiej Brytanii. 151 sztuk przekazano Związkowi Radzieckiemu, resztę Armii USA po przystąpieniu tego kraju do wojny.

Trzeba jeszcze rozróżnić oba oznaczenia A-20 oraz DB-7. Siódemka powstała na potrzeby armii francuskiej ( która ostatecznie samolotów nie użyła), natomiast A-20 powstał na zamówienie Armii amerykańskiej jako bombowiec wysokiego pułapu (A-20) oraz niskiego (A-20A). Przy tym niewiele różniły się od DB-7, zostały jednak napędzone silnikiem o mocy 1600 KM ( 4 razy mocniejsze niż w koncepcyjnym DB-7). 

 A20-G

"Armia amerykańska zamówiła 999 egz. w wersji A-20B, która przypominała wcześniejszy typ DB-7A ze względu na słabsze opancerzenie i konstrukcję części dziobowej. Nie posiadały też samouszczelniających się zbiorników paliwa. Głównym odbiorcą tej partii samolotów stał się Związek Radziecki, do którego trafiło 665 egz., a tylko nieliczne pozostały na wyposażeniu Amerykanów." cyt. pochodzi ze strony samolotypolskie.pl

Ostatecznie Związek Radziecki otrzymał 2901 samolotów Douglas DB-7, w którym przeprowadzono modyfikacje. Po wojnie część samolotów oddano USA, jednak w czasie wojny odnaleziono na terenach Polski wraki A-20 ( np w rejonie Wrocławia, gdzie maszyny uczestniczyły w blokadzie miasta). I właśnie ten typ odnaleziono na dnie Bałtyku w malowaniu Związku Radzieckiego. Poniżej zdjęcia wyłowionego wraku, który zostanie odnowiony i eksponowany w Muzeum Lotnictwa w Krakowie.



źródła:

Andrzej Zasieczny- "Samoloty bojowe II wojny światowej Tom I"
Zdjęcia pochodzą z wyszukiwarki zdjęć Googla oraz Wikipedii
Opis historii samolotu w większej części zaczerpnięto i opracowano zgodnie z opisem artykułu pochodzącego ze strony http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/869/126/Douglas-A-20-DB-7-Boston
Zdjęcia wraków pochodzą ze strony Polskiego Radia http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1252413,Bombowiec-Douglas-A20-wylowiony-Lezal-niedaleko-Wladyslawowa

Wszelkie prawa autorskie do zdjęć i opisów należą do ich autorów.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz